Polityka rozwoju wsi w ramach Agendy 2000 (obowiązuje do 2006 roku) oferuje całe „menu” narzędzi. Państwa Członkowskie wybierają spośród nich te, które najlepiej pasują do potrzeb ich obszarów wiejskich. Są one zawarte w narodowych lub regionalnych programach. Działania w ramach narzędzi uprawnionych do wsparcia UE są współfinansowane przez Państwa Członkowskie. W następstwie reform WPR z czerwca 2003 polityka rozwoju wsi została rozszerzona. Na przykład działania rolno-środowiskowe będą otrzymywać większe finansowanie z UE. Wprowadzono też specyficzne nowe elementy wsparcia.

1. Inwestycje w gospodarstwach rolnych

UE zapewnia pomoc finansową na inwestycje w gospodarstwach mająca na celu poprawę dochodów rolniczych, standardów życia oraz warunków pracy i produkcji w gospodarstwie rolnym.

Inwestycja musi osiągnąć takie cele jak:
– ograniczenie kosztów produkcji,
– poprawa jakości produktu,
– ochrona i poprawa środowiska
– osiągnięcie warunków higieny i dobrostanu zwierząt,
– zachęcenie do zróżnicowania działalności rolniczych.

2. Zasoby ludzkie: młodzi rolnicy, wcześniejsze emerytury, szkolenia

UE oferuje bodźce finansowe zachęcające do przekazywania gospodarstw rolnych z jednego pokolenia na drugie, poprzez pomoc młodym rolnikom na starcie w gospodarstwie oraz poprzez popieranie przechodzenia na wcześniejszą emeryturę i przekazywanie gospodarstwa następcom. Możliwe jest także finansowanie programów szkoleniowych skierowanych dla instytucji doradztwa rolnictwa oraz rolników.

3. Obszary o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW)

Pewne obszary wiejskie są określane jako obszary mniej korzystne ponieważ warunki produkcji rolne są tam trudniejsze. Trudności te wynikają z utrudnień naturalnych takich jak tereny górskie, warunki glebowe, klimatyczne itd. gdzie koszty produkcji rolnej są wyższea plony ograniczone. Rolnicy z gospodarstw na ONW mają prawo do subsydiów rekompensującym im dodatkowe koszty, które muszą ponosić. Płatności te uwzględniają też rolę jaką rolnicy z tych terenów (ONW) odgrywają w ochronie naturalnego krajobrazu.
Rolnicy z obszarów gdzie działalność rolnicza podlega ograniczeniom z uwagi na ochronę środowiska, zgodnie z wprowadzonymi przez UE zasadami ochrony środowiska, mogą także korzystać z dopłat mających na celu wyrównywanie dodatkowych kosztów i strat w dochodach związanych z tymi ograniczeniami.

4. Działania rolno-środowiskowe

Schematy rolno-środowiskowe zostały wprowadzone reformą WPR z 1992 roku. Rolnicy, którzy dobrowolnie zobowiążą się, przez okres minimum pięciu lat, do prowadzenia produkcji rolnej z zachowaniem bardzo wysokich standardów (poza wymogami ustawowymi) są nagradzani za świadczenie usług na rzecz środowiska. Otrzymują oni płatności, które uwzględniają utratę części dochodów oraz dodatkowe koszty ponoszone z tytułu produkcji rolnej w wyższych standardach ochrony środowiska. Ponadto płatności te mają stanowić zachętę do zmian w stosowanych przez nich praktykach rolniczych.

5. Przetwórstwo i marketing produktów rolnych

Przystosowanie produkcji do popytu na rynku, poszukiwanie nowych rynków zbytu oraz zwiększenie wartości dodanej do produktów rolnych jest niezwykle ważne dla podniesienia konkurencyjność sektora. Zostały udostępnione środki finansowe na inwestycje poprawiające przetwórstwo i marketing produktów rolnych.

6. Zalesianie

Lasy stanowią ponad 36% powierzchni UE. Wspieranie zrównoważonego zalesiania jest częścią strategii dla leśnictwa UE z 1998 roku, mającej na celu ochronę, zrównoważoną gospodarkę i rozwój lasów Unii. Strategia ta skupia się na istotnych aspektach ekologicznych, i ekonomicznych. Zaistnieje możliwość skorzystania ze wsparcia na zakładanie plantacji drzew na gruntach użytkowanych i nie użytkowanych rolniczo, zgodnie z miejscowymi warunkami i bez naruszania równowagi środowiska.